Današnje usne harmonike sastoje se od reda kvadratnih otvora (otvorenih s obje strane), uglavljenih u drveni okvir, ojačan limenim omotačem. Unutar otvora, u koji se puše ili udahuje, smješteni su tanki metalni listići, uglavljeni tako da lako vibriraju, pa na taj način proizvode različite tonove.
Usne harmonike se proizvode u normalnom rasponu od tri oktave, i dijele se tri glavne kategorije:
jednostavne dijatonske harmonike
dvostruke dijatonske (njih zovu i tremolo)
kromatske harmonike
Na dijatonskom tipu usne harmonike (7 notnoj) tonovi se dobijaju tako da se naizmjence puše i udahuje, u željene otvore. Pojedine note mogu se odsvirati tako da se usne usmjere na željeni otvor na instrumentu ili pokrivanjem nepotrebnih otvora jezikom (što se smatra za najprednijom tehnikom). Na taj način moguće je odsvirati pojedine note ili više njih istovremeno, odnosno akord.
Primjer Kromatske harmonike sa 16 rupa i Dijatonske sa 10
Od svih dijatonskih tipova osobito je postala popularna takozvana Richterova harmonika (u Americi je zovu blues harp), tako je nazvana po načinju štimanja. To je harmonika od 10 rupa (usnjaka) koje omogućuju da se odsvira 19 različitih nota.
Kod kromatskog tipa usne harmonike (12 notne) prstima se zatvaraju neželjeni otvori, i tako odabire željeni otvor sa dva para listića koji proizvode i polutonove. Linijski raspon tih harmonika kreće se od dvije do četiri oktave, tako da kod ovog tipa postoje i bas modeli.
